مداخله بانک مرکزي اين‌بار هم نتوانست مرهمي بر التهابات بازار ارز باشد، تا جايي که اين مداخلات نرخ دلار را در يک‌ماه‌ونيم باقي‌مانده سال گران‌تر کرد. نرخ دلار که تا پيش از اين با نوسانات زيادي روبه‌رو بود، ديروز ظهر در صرافي‌هايي که در آنها خريدوفروش ارز مي‌شد، به چهار هزار و ٨٥٠ و چهار هزار و ٨٦٠ تومان رسيد.

افزايش قيمت دلار در حالي است که بانک مرکزي نيز ارز مداخله‌اي را در مرحله اول به چهارهزار و ٧٨٤ و در مرحله بعد به چهارهزار و ٧٩٧ تومان افزايش داد. گزارش «شرق» از صرافي‌هاي چهارراه استانبول حاکي از آن است که نرخ دلار همچنان در نوسان است و بر اساس گفته مديران اين صرافي‌ها، دلار تا پايان سال به پنج هزار تومان هم مي‌رسد. نرخ دلار در حالي به مرز پنج‌هزار تومان نزديک شده است که پيش از این کارشناسان نسبت به روند صعودي نرخ دلار هشدار داده بودند و تأکيد داشتند که بانک مرکزي براي جلوگيري از نوسانات نرخ ارز اقدام کند.

بااين‌حال، حسن روحاني، رئيس‌جمهوري، پيش از اين در نشستی خبري به فعالان بازار ارز اطمينان داده بود که ذخاير کافي براي ارز موجود است و مردم نبايد دراين‌باره نگراني داشته باشند. ولي‌اله سيف، رئيس کل بانک مرکزي هم از اقدامات بانک مرکزي براي بازگشت آرامش به بازار ارز خبر داد و صراحتا اعلام کرد که فضاي فعلي اقتصاد کشور خوب است و بانک مرکزي بازار را کنترل مي‌کند و در دو ماه پاياني سال نرخ ارز روند نزولي خواهد داشت. اما بازار ارز بي‌توجه به اين اظهارات به نوسانات خود ادامه داد تا ديروز براي چندمين‌بار از مرز چهارهزار و ٨٠٠ تومان عبور کند و در نرخ چهارهزار و ٨٥٠ تا چهارهزار و ٨٦٠ تومان در نوسان باشد.

‌ادامه نوسانات بازار ارز

يکي از مديران صرافي‌هاي عامل بانکي در گفت‌وگو با «شرق» درباره نرخ دلار مداخله‌اي بانک مرکزي مي‌گويد؛ نرخ دلار دولتي چهارهزار و ٧٨٤ تومان بود. نرخ دلار آزاد نيز چهارهزارو ٨٥٠ تا چهارهزار و ٨٦٠ تومان عرضه شد. او اين توضيح را هم مي‌دهد که نرخ دلار در روزهاي آينده صددرصد گران مي‌شود و به پنج‌هزار تومان هم خواهد رسيد. مدير يکي ديگر از صرافي‌هاي عامل بانکي نيز دراين‌باره با بيان اينکه در اين صرافي ارز مسافرتي عرضه مي‌شود، به «شرق» مي‌گويد؛ نرخ دلار دولتي چهارهزار و ٧٧٩ تومان بود و به هر نفر پنج‌هزار دلار با داشتن بليت و پاسپورت عرضه شد. او اضافه مي‌کند؛ نرخ دلار آزاد نيز چهارهزارو ٨١٥ تومان تا چهارهزار و ٨٦٠ تومان عرضه شد. مسئول يکي ديگر از صرافي‌ها با بيان اينکه ديروز ارزي براي عرضه نداشتيم، درباره نرخ دلار مي‌گويد؛ دلار ديروز به چهارهزار و ٨٥٠ تومان رسيد. نرخ دلار مداخله‌اي بانک مرکزي نيز چهارهزار و ٧٩٧ تومان عرضه شد.

‌قيمت دلار منطقي شود

محسن قادري، کارشناس ارز، نيز در گفت‌وگو با «شرق» با بيان اينکه دلار فردايي ديروز چهار هزار و ٨٠٠ تومان بود، مي‌گويد؛ بانک ملي صبح ديروز دلار را چهارهزار و ٨٠٠ تومان عرضه مي‌کرد. او با اشاره به اينکه دلار دولتي بين چهارهزار و ٨٧٥ تا چهارهزار و ٨٩٥ تومان عرضه شده، اضافه کرد؛ ديروز بعدازظهر اما به نرخ چهارهزار و ٨٤٠ تومان رسيد. او توضيح داد؛ تزريق ارز در ساعت‌هاي بعدازظهر قيمت‌ها را بيشتر جابه‌جا مي‌کند، چون معمولا ساعت‌هاي دو و سه بعدازظهر کساني که به دلار نياز دارند به‌جز دلالان اقدام به خريد مي‌کنند، براي همين هم اگر قرار باشد قيمت‌ها بيشتر کاهش يابد، مي‌توان در اين ساعت‌ها دلار را عرضه کرد يا اگر قرار باشد قيمت‌ها بيشتر افزايش يابد، در اين ساعت‌ها تقاضا وارد بازار مي‌شود. قادري درباره افزايش قيمت دلار در روز گذشته نيز اضافه کرد؛ قيمت دلار بايد افزايش بيشتري داشته باشد. اين در حالي است که قيمت دلار منطقي نیست.

دولت براي کنترل تورم و نشان‌ندادن ضعف در برجام و موارد ديگر مجبور بود نرخ دلار را ثابت نگه دارد؛ مثل نرخ بانکي که به اشتباه بالا نگه داشته شد، اما فاصله ايجادشده بايد پر شود. نمي‌توان تورم را با نرخ سود بانکي بالا و به‌زور کنترل کرد. نرخ سود بانکي بالا بايد به شکل تورم به قيمت دلار و جامعه برگردد، چون اقتصاد کاملي نداريم که به‌گونه ديگری آن را جبران کنيم. وقتي با تورم ١٠ درصدي و نرخ رشد پنج‌درصدي، سود ٣٠درصدي بانکي داده مي‌شود، يعني اينکه ١٥ درصد اضافه آن از جيب بانکدار رفته است و بايد به جاي خود برگردد. او با بيان اينکه نرخ واقعي دلار نرخي است که در بازار به تعادل مي‌رسد، مي‌گويد؛ ولعي که در نرخ دلار وجود دارد به اين دليل است که ارزش پول مردم حفظ شود.

او اضافه مي‌کند؛ واقعيت اين است که بانک مرکزي دلار زيادي ندارد که به شکل حواله و نقدي عرضه کند، به‌طوري‌که مي‌توان گفت دلارهاي بانک مرکزي در حدود پنج تا شش ميليارد دلار است. قادري با بيان اينکه دست بانک مرکزي بسته است، اضافه مي‌کند؛ براي همين هم نرخ دلار را افزايش مي‌دهد. البته شايد اکنون بتواند نرخ دلار را ٥٠٠ تومان کاهش دهد که ابزارهاي زيادي هم دارد، اما دلار دوباره روند صعودي را در پيش خواهد گرفت.

يکي از ابزارها اين است که ٥٠ دلال را از بازار جمع مي‌کند و دلال‌هاي مرتبط به خودش هم شروع به فروختن دلار کاغذي مي‌کنند و خود بانک مرکزي هم شروع به تزريق دلار نقدي مي‌کند. اين اتفاق نرخ دلار را تا دو روز هم کاهش مي‌دهد، اما در روز سوم تا دستش را بردارد، نرخ دلار افزايش بيشتري پيدا مي‌کند. قيمت دلار بايد به سطح منطقي برسد و اگر به اين نرخ نرسد، در سال‌هاي بعد افزايش بيشتري پيدا مي‌کند.