رئیس‌جمهور روحانی اخیراً و پس از بازگشت از قارّه آمریکا در جمع خبرنگاران کشورمان گفته است:
«در نیویورک در سطح وزرا و در سطح مدیران کل دو جلسه برگزار شد و در جلسه وزرا همه با قاطعیت به آمریکا گفتند که این مواردی که شما انجام می‌دهید با برجام منطبق نیست و باید کار خود را اصلاح کنید و آمریکا هم قول داد روند را اصلاح کند.»
فرض بر اینکه باز هم شاهد تکرار نوستالژی تفاوت فکت‌شیت آمریکایی با گزاره‌برگ دولت یازدهم نباشیم و با رعایت این خوشبینی که اساساً قرار بوده توافق آقای روحانی با غرب متضمن رفع تمام تحریم‌ها و پیشرفت بیشتر اقتصادی در ایران باشد! اما شوربختانه باید گفت که تکلیف این «قول آمریکایی» از هم‌اکنون مشخص است زیرا آمریکا اصلاً و ابداً به آن عمل نخواهد کرد!
اثبات مسئله هم چندان سخت نیست…
چه اینکه پر واضح است برخی از مقامات محترم دولت، دل به قول آمریکایی بسته‌اند که توافقات منعقد شده و مضبوطش در توافقنامه موقت ژنو در سال ۹۲، در بیانیه لوزان در ابتدای سال ۹۴ و در توافق برجام را کأن‌لم‌یکن و عقیم گذاشته و نسبت به آنها بی‌تفاوت است.
اکنون آیا عقل سلیم می‌پذیرد که کسی از چنین آمریکایی توقع عمل کردن به قول و وعده‌های شفاهی‌اش را داشته باشد؟!
از طرفی این نکته را هم نمی‌توان نادیده گرفت که صدر تا ذیل مقامات آمریکایی کراراً بیان کرده و می‌کنند که این کشور مشغول عمل به تعهدات برجامی خود است و البته گزارشی هم در زمینه نقض این ادعا از سوی نهادهای بین‌المللی و حتی مقامات دولت یازدهم نیز وجود ندارد.
به زعم آمریکا (و البته به اذعان مقامات دولت آقای روحانی) اصلاً چیزی نقض نشده که قرار باشد برای حل آن به دنبال راهکارهای دیگری نظیر «قول و وعده» بود.
خاصّه اینکه شخص آقای عراقچی هم در رسانه ملی عنوان کرده است که برجام اگرچه بر اساس شروط نظام اسلامی نقض شده اما بر اساس متن حقوقی خود هنوز شاهد نقض نیست!
این گزاره نیز اثبات می‌کند که اولاً طرفی که به زعم خود مشغول اجرای کامل برجام است؛ ناخوش‌احوال نیست که بخواهد بعنوان عمل فوق‌العاده، قولی فرابرجامی هم بدهد و خود را ملزم به اجرای آن کند.
و ثانیاً به زعم آمریکا (و البته به اذعان مقامات دولت آقای روحانی) اصلاً چیزی نقض نشده که قرار باشد برای حل آن به دنبال راهکارهای دیگری نظیر «قول و وعده» بود.
این عدم‌النقص نیز گفته آقای روحانی درباره قول آمریکایی‌ها را با خلل جدی مواجه می‌سازد و سؤالات مهمی را در برابر آن قرار می‌دهد که پاسخ به آنها ضروریست…
این گزاره‌ها البته یک حقیقت مهم را نیز به ذهن متبادر می‌کنند و آن اینکه احتمالاً شاهد «قیل و قال» هستیم زیرا وقتی متن برجام از نظر هیچیک از دو طرف آن (یعنی دولت یازدهم و دولت آمریکا) نقض نشده و صرفاً پای «روح» در میان است؛ پس چیزی به نام «پیگیری‌های ایمیلی»، «نامه‌های اطمینان بخش» و «قول آمریکایی‌ها» حکماً بی‌معنی هستند زیرا علی‌الظاهر برجام دارد در رِیل حقوقی خود پیش می‌رود و مشکلی در میان نیست که قرار باشد درباره آن قولی به کسی داده شود.
مگر اینکه دستاورد برجام (که از نظر دولت، آفتاب تابان و از نظر مردم ناملموس است) چیزی نباشد که مقامات خواهان مذاکره به مردم گفته‌اند…
مسعود یارضوی
