?اما برخلاف پیشینه افسانه ای و بدون مبنای دقیق تاریخی ولنتاین، جالب است بدانید که سپندارمذگان یا اسفندارمذگان از ۴۰۰۰ سال پیش تاکنون، روز عشق در فرهنگ اصیل و تاریخ باستانی ایرانی است؛ این روز در تقویم جدید ایرانی دقیقا مصادف است با ۲۹ بهمن، یعنی تنها ۴ روز پس از ولنتاین فرنگی!
? “ولنتاین” از کجا وارد زندگی فرنگی ها شد؟
?تاریخچه کامل و دقیق ولنتاین در دست نیست و آنچه از پیشینه روز ولنتاین می‌‌دانیم با افسانه درآمیخته است. امروزه کلیسای کاتولیک به این نتیجه رسیده است که حداقل سه قدیس وجود داشته‌اند که همگی به شهادت رسیده اند، به همین دلیل چندین افسانه سعی در بازگوئی تاریخچه آئین ولنتاین دارند.
?روز ولنتاین در قرن سوم میلادی که مطابق میشود با اوایل شاهنشاهی ساسانی در ایران، در روم باستان فرمانروایی بوده‌است بنام کلودیوس دوم. کلودیوس عقاید عجیبی داشته‌است از جمله اینکه مردان مجرد نسبت به آنانی که همسر و فرزند دارند سربازان جنگجوتر و بهتری هستند. از این رو ازدواج را برای سربازان امپراتوری روم قدغن می‌کند. کلودیوس به قدری بی‌رحم وفرمانش به اندازه‌ای قاطع بود که هیچ کس جرات کمک به ازدواج سربازان را نداشت.
?کشیشی به نام والنتاین (والنتیوس)، مخفیانه عقد سربازان رومی را با دختران محبوبشان جاری می‌کرد. کلودیوس دوم از این جریان خبردار میشود و دستور می‌دهد که والنتاین را به زندان بیندازند. والنتاین در زندان عاشق دختر زندانبان میشود. با توجه به آنچه که در افسانه آمده کشیش ولنتاین برای او نامه ه‍ایی نوشته و آنها را با نوشتن «از طرف ولنتاین تو» (From Your Valentine) امضاء کرده است، اصطلاحی که تا به امروز مورد استفاده قرار گرفته و به وفور بر روی کارتهای ولنتاین مشاهده میشود. سرانجام کشیش به جرم جاری کردن عقد عشاق بر خلاف قانون کلودیوس دوم اعدام میشود. بنابراین او را به عنوان فدایی و شهید راه عشق می‌دانند و از آن زمان ولنتاین تبدیل به نمادی برای عشق شده است.
?افسانه ديگر حاكي از آن است كه هنگامي كه والنتين را به زندان افكندند، مردم براي وي يادداشت‌هايي كوچك كه در لفافه پيچانده بودند و در شكافهاي ديواره سلول وي جاسازي ميكردند ميفرستادند و او آنها را يافت و در حق آنان نيايش كرد. به ديگر سخن، بنياد تاريخي كارت والنتين همين امر است. كشيش والنتيوس در ۱۴ فوريه ۲۷۰ ميلادي (در برخي روايات ۲۶۹ و مطابق با برخي روايات ديگر ۲۷۳ بعد از ميلاد) اعدام شد. بنابراين او را به عنوان فدايي و شهيد راه عشق ميدانند و از آن زمان والنتين تبديل به نمادي براي عشق شده‌است و بدين روست كه در كشورهاي جهان، به ويژه كشورهاي اروپايي و امريكاي شمالي، مراسم روز والنتين همه ساله در ۱۴ فوريه برگزار مي می شود.
?هدیه روز ولنتاین چیست؟
▫️در کشورهای اروپایی و امریکائی دادن شکلات به عنوان هدیه روز ولنتاین از شهرت خاصی برخوردار است. تزئین شکلات و پختن انواع ان نیز از آداب روز ولنتاین به شمار می‌رود. از نظر علمی هم ثابت شده‌است که خوردن شکلات سیاه، میزان عشق را در انسان بالا می‌برد البته نه مصرف بی رویه آن.
? سپندارمذگان؛ جشنی به قدمت ۴۰۰۰ سال
♦️کمتر کسی است که بداند در ایران باستان، نه چون رومیان از ۳ قرن پس از میلاد- که از ۲۰ قرن پیش از میلاد- ( یعنی قدمتی بیش از ۴۰۰۰ سال)روزی موسوم به روز عشق وجود داشته است. جالب است بدانید که این روز در تقویم جدید ایرانی دقیقا مصادف است با ۲۹ بهمن، یعنی تنها ۴ روز پس از ولنتاین فرنگی! این روز سپندارمذگان یا اسفندارمذگان نام داشته است. فلسفه بزرگداشت این روز به عنوان “روز عشق” به این صورت بوده است که در ایران باستان هر ماه را ۳۰ روز حساب می کردند و علاوه بر اینکه ماه ها اسم داشتند، هریک از روزهای ماه نیز یک نام داشتند. روز پنجم سپندار مذ بوده است.
? ابوریحان بیرونی در آثارالباقیه آورده است که ایرانیان باستان این روز را روز بزرگداشت زن و زمین می‌دانسته اند. فلسفه بزرگداشت این روز به عنوان «روز عشق» به این صورت بوده است که در ایران باستان هر ماه را سی روز حساب می کردند و علاوه بر اینکه ماه ها اسم داشتند، هر یک از روزهای ماه نیز یک نام داشتند. بعنوان مثال روز اول «روز اورمزد»، روز دوم، روز بهمن معنی «سلامت، اندیشه» که نخستین صفت خداوند است، روز سوم اردیبهشت یعنی «بهترین راستی و پاکی» که باز از صفات خداوند است، روز چهارم شهریور یعنی «شاهی و فرمانروایی آرمانی» که خاص خداوند است و روز پنجم «سپندار مذ» بوده است.
? همینطور باید بدانیم که امشاسپند سپندارمذ، نگهبان و ایزدبانوی زمین ِسرسبز و نشانی از باروری و زایش است. سپندار مذ لقب ملی زمین است. یعنی گستراننده، مقدس، فروتن. زمین نماد عشق است چون با فروتنی، تواضع و گذشت به همه عشق می ورزد. زشت و زیبا را به یک چشم می نگرد و همه را چون مادری در دامان پر مهر خود امان می دهد. به همین دلیل در فرهنگ باستان اسپندار مذگان را بعنوان نماد عشق می پنداشتند.
❤️سپندارمذگان جشن زمین و گرامی داشت عشق است که هر دو در کنار هم معنا پیدا می‌کردند. در این روز زنان به شوهران خود با محبت هدیه می‌دادند. مردان نیز زنان و دختران را بر تخت شاهی نشانده، به آنها هدیه داده و از آنها اطاعت می‌کردند. اخیرا گروهی از دوستداران فرهنگ ایرانی پیشنهاد کرده‌اند که به منظور حفظ فرهنگ ایرانی سپندارمذگان بجای ولنتاین به عنوان روز عشق گرامی داشته شود.
✅ هدیه ها، خوراکی ها و سوپرایزهای سپندارمذگان
⚜️سفره این جشن حاوی جامی از شیر و تخم‌مرغ، میوه‌های فصل به ویژه انار و سیب، گل، شربت و شیرینی، برگه‌های خشک آویشن با دانه‌هایی از سنجد و بادام در ۴ گوشه سفره و مواد خوشبو و کندر روی آتش است. در این روز زنان لباس‌های نو می‌پوشند و کاملا‌ً استراحت می‌کنند و مردان به پاس قدردانی از زحمات یک‌ساله آنان وظایفشان را به عهده می‌گیرند. هدیه دادن به زن خانواده از دیگر رسم‌های اصلی این جشن بوده است و البته زنان هم با محبت به همسرانشان هدیه می‌دادند. ضمناً چون سپندارمذ فرشته نگهبان زمین نیز بوده است ایرانیان در ماه اسفند اقدام به انجام امور عام‌المنفعه می‌کردند مثل: حفر قنات، خشکاندن مرداب‌ها و باتلا‌ق‌ها، آباد کردن زمین‌های بایر به وسیله سدبندی رودخانه‌ها، کاشتن درخت و…
? چرا سپندارمذگان ۵ اسفند نیست؟
?ظاهراً باید این جشن در این روز باشد اما در تاریخ ۲۹ بهمن برگزار میشود چون در گاهشماری قدیم ایرانیان سال شامل ۱۲ ماه ۳۰ روزه به علاوه ۵ روز بوده که جزو هیچ ماهی نبودند اما جزو سال به حساب می‌آمدند و به آن خمسه مسترقه یا پنجه دزدیده می‌گفتند اما وقتی در گاهشماری کنونی ۶ ماه نخست سال ۳۱ روزه شد این جشن هم زمانش تغییر کرد و ۶ روز به عقب کشیده شد.
? #مجله_میراث_اکباتان
?نخستین رسانه تخصصی #سبک_زندگی درهرمزگان