بنام خدا
شکل گیری نظام های سیاسی در جهان یکی از پیچیده ترین پروسه های زندگی بشر است بیشترین انرژی بشر در این مسیر مصرف شده است تحول در سازمان سیاسی یک کشورتنها ساختاری است که پوست اندازی در آن حوزه با تحولات بزرگ و زیر بنایی در جامعه همراه است نظام های سیاسی در واقع تنها یک ساختار مرتبط به فضای داخلی کشورها نیست بلکه کیفیت و کمیت آن بر جایگاه قدرت های سیاسی در جامعه بین الملل تاثیر دارد و همه کشورهایی که در ساختار نظام بین الملل اقداماتی انجام داده اند همه اش متاثر از نظام سیاسی داخلی آنها متاثر است از زمانی که اندیشه جهانی شدن به ذهن بشر خطور نمود توجه نظام های سیاسی بیشتر متوجه شکل و محتوای درونی خودشان گردید و عموما از توجه به فضای بیرونی تغییر رویه نمودنددر بیشترنقاط عالم تئورسین ها در این حوزهبه ارایه طریق نمودند.
امروز اعطای حق رای به شهروندان یکی از ارکان نظام های سیاسی مردم سالار در عصر حاضر است ابتدا جرقه این تفکر از غرب استارت خورد و نظام سیاسی در سراسر جهان بهاشکال مختلف از این جریان متاثر شدند در ایران هم با فراز و فرودهای زیادی عملیاتی شد انتخابات در ابتدا بصورت طبقاتی بود و اقشار مختلف برای خود نماینده انتخاب می نمودند ایران از نوع جمهوری اسلامی یک سیستم سیاسی مدرن است و دولت های مدرن امروزی با نظام های سیاسی در اعصار گذشته تفاوت اساسی دارند.
در زمان های گذشته و در طول تاریخ سیاسی ملت ها در حقیقت همیشه کسانی موفق به تاسیس دولت و تشکیل نظام سیاسی می شدند که با توسل به شیوه های خارج از اخلاقبه قدرت می رسیدند در حقیقت تصاحب کرسی حاکمیت در گرو نزاع، جنگ، نیرنگ، فریب بود حاکمان با توسل به جنگ و نیرنگ همدیگر را از دایره قدرت ییرون می راندند عمر حکومت ها در تاریخ سیاسی به میزان اقتدار و خوی استبداد آنها بسته بود حفظ جایگاه و ماندن در مسند قدرت برای حاکمان هزینه های زیادی داشت و همه این هزینه ها از جیب مردم بیچاره بود که از کسر نان سر سفره های آنها تامین می شد این رویه در هیچ کجای دنیا مورد قبول شهروندان جوامع نبوده و نیست هر چند که بعد از تشکیل حکومت ها و روی کارآمدن دولت ها به مرور با وضعیت پیش آمده کنار می آمدند.
در طول حیات حکومت هایی که با توسل به این شیوه ها روی کار می آمدند بد اخلاقی هایی زیادی با شهروندان صورت می گرفت و نتیجه این رویه ها در طول حیات سیاسی ملت ها منجر به شکلگیری یک رویه غلط با یک ساختار خشن می شد که همیشه با ترس و وحشت همراه بود اما امروز نظام های سیاسی خوب نظام هایی هستند که با قبول و باور این اصل که حاکمان نمایندگان شهروندان هستند اگر موفق به تایید شهروندان شوند می توانند نظام سیاسی خود را تشکیل دهند دولت ها با انتخاب و مشارکت شهروندان به مسند قدرت تکیه می کنند حاکمان باور دارند که حکومت های امروزی بصورت نمایندگی از جانب شهروندان است و صاحبان اصلی دولت ها، ملت ها هستند و اگر روزی بخواهند می توانند این امتیاز را سلب و یا تمدید کنند در حقیقت اراده عمومی شهروندان بالاترین مرجع برای کنترل دولت ها است.
دولتمردان با رعایت اراده شهروندان دولت ها را دایر و اداره می کنند حاکمان خوب کسانی هستند که خود را مدیون شهروندان و خادم آنها می دانند شهروندان ولی نعمت دولتمردان هستند اگرچه در سیاستگزاری ها دیگر از نظام های ارباب رعیتی خبری نیستاما هرگز نباید از نیرنگ و فریب کسانیکه با تمسک به این ترفندها بخواهند بر مسند قدرت تکیه کنند، غافل شویم.در همه نظام های سیاسی یک سیستم با یک ساختار بسیار پیچیده ای بنام انتخابات وجود داردکه شهروندان برای انتخاب نمایندگان خود به پای صندوق های رای می روند تا نامزد اصلح را برای نمایندگی انتخاب کنند کسی که به اخلاق و دینداری و مدیر و مدبری شهره باشد کسی که با شهروندان خود همسنخ و همدل از جنس خود مردم باشد.
کسی که برای تصدی جایگاه مدیریتی در جامعه برگزیده می شود باید همانند سایر شهروندان ساده زیست و با تقوا باشد و کسی که برایش روابط خونی و فامیلی و حزبی و گروهی در اولویت نباشد و نه خودش و نه اطرافیانش به دولت با دید فرصت برای غارت نگاه نکند. رفتار مولا امیر المومنین (ع) بهترین الگو برای حاکم اسلامی است عبور از تعلقات فامیلی و حزبی برای جلوگیری از سواستفاده از قدرت لازمه مدیران در هر جایگاهی است .
سیروس سعادتی sirossaadati@yahoo.com