فروغ مسلم زاده //
فعالیت مناسب سامانه بارشی در هفته جاری و برنامه‌ریزی‌های انجام شده به منظور استفاده حداکثری از آب‌های بهنگام و رواناب‌ها، موجب بهبود نسبی در وضعیت مخازن سدهای کشور شد.
ایران چهارمین کشور خشک جهان
بر پایه نتایج پژوهشی که به تازگی منتشر شده است ایران در ردیف چهارم و درصدر کشورهایی قرار دارد که با بحران شدید کم آبی و از دست دادن منابع آب‌های زمینی روبه‌رو هستند.
برآوردهای “موسسه منابع جهان” نشان می‌دهد که ۱۷ کشور جهان، از جمله بسیاری از کشورهای خاورمیانه، با بحران شدید بی‌آبی رو به رو هستند و سالانه ۸۰ درصد از منابع موجود آبی خود را مصرف می‌کنند.
بارندگی کم همراه با توزیع نامناسب زمانی و مکانی، کمبود منابع آب و افزایش تقاضا برای آب از مشکالت اساسی درمناطق خشک و نیمهخشک میباشد. استفاده بهینه از منابع آبی موجود و نیز تلاش در جهت دستیابی به منابع آبی جدیددو راه حل عمده برای رفع نسبی این مشكالت هستند. ازاین میان، جمعآوری آب باران یكی از شاخصترین روشهای مدیریت بهرهبرداری از آب باران برای مقابله با كم آبی میباشد كه در بسیاری از مناطق به رسعت در حال توسعه است. با توجه به تنوع و گسرتدگی روشهای جمعآوری آب باران،باید در انتخاب روش مناسب به ویژگیهایی از قبیل مقداربارندگی و نحوه توزیع آن، توپوگرافی زمین، نوع خاك، عمق خاك، عوامل اقتصادی و اجتامعی و مصارف آب هر منطقه توجه جدی منود. در این مقاله، ابتدا عوامل موثر در انتخاب وطراحی روشهای جمعآوری آب باران از جمله عوامل طبیعی مانند رشایط آب و هوایی، توپوگرافی منطقه، رواناب و عوامل فنی، اقتصادی، سازمانی و اجتامعی بررسی شده است.
آب باران، آبی است که از افتاب به صورت قطره‌های کوچک از اتمسفر به سطح زمین می‌بارد. وقتی بخار آب در اتمسفر خنک شده و تبدیل به قطرات آبی می‌شود، بارش باران را تشکیل می‌دهد. بارش باران یکی از اصلی‌ترین عوامل تأمین آب برای زندگی در سطح زمین است و تأثیرات مهمی بر روی آب‌های سطحی، آب‌های زیرزمینی، محیط زیست و شکل‌گیری مناظر دارد. آب باران معمولاً حاوی ذرات معلق، مواد معدنی و شیمیایی به دست می‌آید که از اتمسفر و هوا به آن اضافه می‌شوند. این ذرات می‌توانند شامل گرد و غبار، مواد آلی، نمک‌ها، آلاینده‌ها و غیره باشند. وقتی باران به سطح زمین می‌رسد، می‌تواند به تغذیه گیاهان و درختان، تامین آب زیرزمینی، شستشوی سطح‌ها، تعادل حرارتی در اتمسفر و دیگر فرآیندهای طبیعی کمک کند.در طول زمان، انسان‌ها برای جمعآوری و استفاده از آب باران از روش‌ها و سیستم‌های مختلفی بهره برده‌اند تا بهره‌وری منابع آبی را افزایش دهند و به حفظ محیط زیست کمک کنند. آب باران در ایران به عنوان یک منبع مهم آبیاری و تأمین آب مصرفی در مناطق مختلف کشور دارای اهمیت است.
بارندگی های اخیر در استان هرمزگان تا حد زیادی توانست عقب ماندگی های ناشی از کم بارشی در پاییزو زمستان ۱۴۰۲را جبران نماید. اما نباید از ذخیره سازی بهینه این رواناب ها که بی محابا به سمت دریا می روند غافل شد. ذخیره سازی این بارندگی در سدهای مسیر رودخانه ها می تواند مشکل کم ابی در ماههای گرم سال را در استان هرمزگان کاهش دهد و راه نجاتی برای شهروندان تشنه کام در گرمای ۵۰ درجه و شرجی زده هرمزگان باشد .
بنابراین دستگاههای متولی می بایستی با برنامه ریزی های مدون و درازمدت در مسیر رودخانه های فصلی و د ایمی جهت ذخیره سازی اب باران و رواناب ها سدسازی کرده و راهی علمی و عملی برای نفوذ بیشتر آب به زمین بیابند تا بتوانند گامی بزرگ در راستای کاهش کم آبی و خشکسالی در استان هرمزگان بردارند.