قاچاق سوخت و قربانیانی که دراین راه فدا می شوند

فروغ مسلم زاده //
اینجا سوخت قیمت جان دارد. راهی کوتاه برای رسیدن به پول زیاد. اما سفر با بمب متحرک آن در هم در این جاده کار هر کسی نیست. از لحظه‌ای که سوار می‌شوند تا زمانی که به مقصد و مخزن‌های بزرگ برسند ترمز و توقف برای شان معنا ندارد. همان اول کار پا روی پدال گاز می‌گذارند و پیچ و خم جاده را بالا و پایین می‌روند. به هر ماشین هم که می‌رسند با نور بالا علامت می‌دهند که از سر راه شان کنار برود. این ماجرای سوخت‌برهای جاده بندرعباس به میناب است. جایی که از ۵ عصر به تسخیر خودروهای پژو و سمند با پلاک‌های مخدوش درمی‌آید. کاروانی از آنها از کنار ما عبور می‌کنند و راننده مینی‌بوس خودرو جلویی را نشان می‌دهد و می‌گوید: ماشین اول سردسته است. معمولاً ۴ یا ۵ ماشین می‌شوند و بعد از بار زدن گازوئیل خودشان را به روستای پشتکوه می‌رسانند. سن و سال‌شان هم به ۲۰ نمی‌رسد و هر کدام سوار بر یکی از همین ماشین‌ها بار سوخت قاچاق را به میناب و اطراف آن می‌رسانند.
روزانه ۲ تا ۵ میلیون لیتر سوخت در استان هرمزگان قاچاق می‌شود. رقم این میزان قاچاق چیزی حدود ۵۰۰ میلیارد ریال است. این را رئیس دادگستری استان هرمزگان می‌گوید و از کشف روزانه صدها لیتر سوخت قاچاق از خودروهای سوخت‌بر و لنچ خبر می‌دهد. روزی نیست که خبر مربوط به کشف سوخت قاچاق در این استان در رسانه‌ها منتشر نشود، سوختی که به دلیل بالا بودن قیمت آن در کشورهای حاشیه خلیج فارس توسط لنج‌ها به رأس الخیمه قاچاق یا به کشتی‌های تجاری در آب‌های آزاد فروخته می‌شود. همین چند هفته گذشته پلیس در یک عملیات ویژه بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ لیتر سوخت قاچاق به همراه کیلومترها لوله که سوخت را از مخازن کنار ساحل به داخل لنچ منتقل می‌کرد، کشف کرد اما این فقط یک روی ماجراست. تصادف مرگبار خودروهای سوخت‌بر و کشته شدن انسان‌های بی‌گناه در جاده، تراژدی مرگباری است که هر روز رقم می‌خورد. سال گذشته ۱۲۰ نفر در جاده‌های این استان در تصادفات خودروهای سوخت‌بر کشته و صدها نفر هم مجروح و قطع عضو شدند. تلخ‌ترین آنها تصادف خودرو سوخت‌بر با خودرو یک خانواده روستایی بود و ۶ نفر از اعضای این خانواده در میان شعله‌های آتش جان باختند.
هر کدام از خودروهای سوخت چند مشک بزرگ پر از گازوئیل را در صندلی عقب و صندوق جاسازی می‌کنند و آن را در پشتکوه یا بندرکلاهی تحویل مخازن شبکه قاچاقچی‌ها می‌دهند.» این را یکی از اهالی میناب می‌گوید و به کاروانی از خودروها اشاره می‌کند که در آخرین پیچ جاده خروجی میناب ناپدید می‌شوند. «اینجا برخی نوجوانان قید تحصیل را می‌زنند و مدرسه را رها می‌کنند و سراغ قاچاق سوخت می‌روند. فقط کافی است رانندگی بلد باشند. سوار ماشین می‌شوند و ۷۵ کیلومتر آن‌طرف‌تر سوخت قاچاق را تحویل می‌دهند و برای هر سفر ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان می‌گیرند. از ۵ عصر تا ۷ صبح روز بعد پنج بار این مسیر را می‌روند و می‌آیند. پولی که می‌گیرند آنقدر هست که قید کار دیگر را می‌زنند. یعنی اگر برای شان کارآفرینی کنید آن هم با حقوق ماهانه ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان باز هم حاضر نیستند سوخت‌بری را رها کنند. برای جلوگیری از قاچاق سوخت هم هر سال راهکار جدیدی ارائه می‌شود ولی بازهم قاچاقچیان سوخت راه خودشان را پیدا می‌کنند. مثلاً کاهش سهمیه آزاد کارت سوخت و کم شدن تعداد کارت‌های سوخت‌ جایگاه‌ها، راهکارهایی بودند که برای کم شدن قاچاق سوخت از سال قبل به اجرا درآمد. علاوه بر آن در هرمزگان خودروهایی مثل مینی‌بوس و اتوبوس مجهز به جی‌پی‌اس شدند تا میزان مسافتی را که هر روز طی می‌کنند مشخص شود. همچنین با قرار دادن سامانه‌ای روی سقف این ماشین‌ها وارد هر جایگاه سوخت شوند اطلاعات آنها و میزان گازوئیل که به باک ماشین می‌ریزند مشخص می‌شود. با وجود این باز هم شاهد قاچاق سوخت در جاده‌های این استان هستیم.
برای تقویت تولید داخلی باید بر ورود کالاهای خارجی از مرزها از ابزار اقتصادی استفاده کرد. با توجه به وضعیت اقتصادی و معیشتی مرزنشینان، باید درکنار مبارزه با قاچاق سوخت راه حل مشارکت مرزنشینان را در تجارت مرزی افزایش داد.