فروغ مسلم زاده //
امروزه افزایش پوشش گیاهی و جنگلکاری برای هر جامعهای جزو ضرورتها محسوب میشود که یکی از راههای آن استفاده از سامانه هلالی آبگیر است، طرحی که قرار است به نجاتبخش مرتع شهرستان میناب باشد و آن را سرسبز کند.
يكی از روشهای مهم سازگاری با خشكی و جلوگيری از روند بيابانزايی، استفاده مفيد از منابع آب است و بايد سعی كرد تا حد ممكن از ريزشهای جوی و جريانهای سطحی به نحو مطلوب استفاده شود.
تمام ما انسانها وقتی به قصد تفریح درب خانه خود را میبندیم و پا روی پدال گاز میگذاریم به دنبال مراتعی سبز و درختانی پربار هستیم که بر روی سبزی و زیر سایه آنها استراحت کنیم و ایام را به شیرینی بگذرانیم، کمتر کسی را میتوان یافت که برای تفریح خانوادگیاش مکانهای بیآب و علف را انتخاب کند و آنهایی هم که کویر را برای تفریح استفاده میکنند به دنبال تفریحات یا تجربیات خاصی هستند.
اما امروزه کاربرد مراتع دارای پوشش گیاهی و درخت به همین یک امر خلاصه نمیشود و پوششهای گیاهی در بحث مدیریت سیلاب، تامین علوفه برای دام و احشام، تعدیل آب و هوا نیز بسیار کارساز هستند که به طوری قطع وجود پوششهای گیاهی مناسب در مسیر عبور آب حین بارندگی تا حد زیادی جلوی خسارت سیلابها را میگیرد و میتواند آب را به سمت دشتهای بیسکونت هدایت کند اما در استانهرمزگان بیشتر مراتع پوشش گیاهی خاصی را ندارند و خالی از درخت و گونههای گیاهی هستند و همین امر بیش از پیش اهمیت افزایش پوشش گیاهی و درخت کاری را آشکار میکند.
حجم گستردهای از درختکاری در هرمزگان معطوف به کاشت درختان حرا و افزایش حجم درختان حرا شده چرا که این درختان در درون آب شور نیز رشد میکنند و زیست بوم منحصر به فردی را به وجود میآورند که آثار و برکات فراوانی دارد اما با این وجود نمیتوان از مراتع خشک استان غفلت کرد و باید با روشهایی جنگلکاری و افزایش پوشش گیاهی در این مراتع را نیز دنبال کرد.
در موضوع پوشش گیاهی و درختکاری تامین آب اولویت اصلی است، چالشی که امروز تنها منحصر به جنوب کشور نیست بلکه مانند کرونا در حال انتشار در کل کشور و حتی کل دنیا است چرا که بسیاری از مناطق در تامین آب آشامیدنی نیز با مشکل روبرو میشوند.
یکی از مناطقی که کمترین پوشش گیاهی سبز را دارد شهرستان بندرعباس است، شهر بندرعباس در بیشتر ماههای سال در اطراف خو هیچ پوشش گیاهی سبزی ندارد و به طور تقریبی اطراف آن به صحرایی بیآب و علف تبدیل میشود در حالی که اگر با تامین آب جنگلکاری در مراتع اطراف بندرعباس صورت بگیرد هم مناظری برای تفریح مردم بندرعباس در فصلهای گرم سال ایجاد میشود و مردم و هم به تعدیل آب و هوا کمک میکند.
در شهری مانند بندرعباس جنگلکاری چند راه بیشتر ندارد، یا تکیه بر آب شیرینکن یا انتقال آب از سد استقلال میناب که هیچ کدام از آنها صرفه اقتصادی ندارد و طبق سیره عقلا قابل پذیرش نیست.
راه دیگری نیز وجود دارد که شاید هزینههای بسیاری را داشته باشد اما به نظر میرسد به طور کل برای استان هرمزگان یک راه تامین آب حداقل برای آبیاری فضای سبز و جنگلکاری وجود داشته باشد.
یکی دیگر از راههای تامین آب برای افزایش پوشش گیاهی و درختکاری و جنگلکاری استفاده از سامانه هلال آبگیر است که خوشبختانه استفاده از این شیوه در استان هرمزگان و شهرستان میناب آغاز شده است.
استان هرمزگان یکی از استانهایی است که اگر بخواهیم تعداد بارشهایش در یک سال را شمارش کنیم به انگشتان یک دست هم نمیرسد اما همین استان در یک یا دو بارشی که دارد به میزان قابل توجهی آب را به زمین روانه میکند که سبب بروز سیلابهای شدید میشود بر همین مبنا میتوان با مدیریت سیلاب و ذخیره روانآبها آب بسیاری را ذخیره کرد، چرا که در بارندگیها میلیونها مترمکعب آب بدون هیچ استفادهای به دریا میریزد.
اما روشی وجود دارد که برای اصلاح مراتع و افزایش تولید علوفه در آنها، ذخیره نزولات آسمانی در خاک استفاده میشود که به آن سامانه هلالی آبگیر میگویند.